W minionym roku Bank Gospodarstwa Krajowego wsparł samorządy i spółki komunalne na kwotę 6,6 mld zł. Zaangażowanie kredytowe banku w sektor samorządowy również osiągnęło rekordowy poziom. W 2023 roku kwota aktywnych finansowań dla JST i ich spółek przekroczyła 20 mld zł.
Kwota 6,6 mld zł wsparcia dla samorządów dotyczy działalności bankowej BGK. Obejmuje ona przede wszystkim udzielone kredyty, pożyczki dla JST, organizację emisji i nabycie obligacji na rachunek własny oraz strukturyzowane finansowanie inwestycji spółek komunalnych. Dane za 2023 r. to bez wątpienia potwierdzenie, że sektor samorządowy jest dla BGK jednym z najważniejszych partnerów – mówi Ewa Tyrka, dyrektor Departamentu Sektora Samorządowego BGK.
Powyższa kwota nie obejmuje działalności zleconej banku, tzn. wsparcia z programów rządowych, których operatorem jest BGK, oraz finansowania z Funduszy Europejskich.
Co piąta złotówka finansowania dla JST to złotówka z BGK
W 2023 roku kwota aktywnych finansowań dla sektora samorządowego przekroczyła kwotę 20 mld zł. Zaangażowanie w finansowanie samych tylko JST – z wyłączeniem spółek komunalnych – wyniosło w na koniec 2023 roku 15,7 mld zł. Dla porównania, zobowiązania samorządów wobec krajowego sektora bankowego osiągnęło kwotę blisko 73 mld zł (wg danych z NBP na koniec roku 2023). Można zatem powiedzieć, że co piąta złotówka finansowania pozyskana przez JST na krajowym rynku pochodziła właśnie z BGK.
– Samorządy, co wynika z badań i z naszych doświadczeń, najczęściej pozyskują środki na poprawę infrastruktury: budowę i remonty dróg, chodników, sieci wodno-kanalizacyjnych i ciepłowniczych. Ważnym elementem ich rozwoju są także inwestycje w poprawę jakości usług publicznych, transportu publicznego i wymianę taboru. JST budują i modernizują szkoły, przedszkola, żłobki, szpitale, oczyszczalnie ścieków, obiekty sportowe. Każda złotówka, która trafia na inwestycje samorządowe, pracuje na rzecz lokalnych społeczności i zwiększenia komfortu życia mieszkańców – mówi Ewa Tyrka.
Rekordowe inwestycje w samorządach
Na wynik wsparcia samorządów przez BGK wpłynęły przede wszystkim wysokie wydatki majątkowe JST – a zatem rekordowe inwestycje.
– Już po III kwartale 2023 obserwowaliśmy 50% wzrost wydatków majątkowych w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku. Ożywieniu inwestycji samorządów sprzyjał między innymi napływ środków z Programu Inwestycji Strategicznych. Ich udział w wydatkach majątkowych na koniec 2023 roku sięgał 22%. Nie bez znaczenia był także koniec okresu rozliczeniowego minionej perspektywy UE i finalizowanie inwestycji współfinansowanych ze środków europejskich. Wykorzystanie preferencyjnych środków wiązało się z koniecznością zabezpieczenia wkładu własnego, którego samorządy często nie posiadały. Przełożyło się to na zwiększone zapotrzebowanie na środki dłużne, na co skutecznie odpowiedział sektor bankowy, w tym BGK – tłumaczy Ewa Tyrka.
Oferta BGK dla samorządów
Wsparcie sektora samorządowego to jeden z kluczowych filarów działalności polskiego banku rozwoju.
– Zawsze staramy się zaproponować samorządom ofertę, która najlepiej wpisuje się w ich potrzeby. Oferujemy finansowanie kilkunasto- a nawet 20-letnie, co ze względu na finanse JST, kapitałochłonność oraz niegenerujący przychodu charakter inwestycji, jest dla samorządów bardzo istotne. W minionym roku samorządy wykazywały zwiększone zainteresowanie pożyczką z BGK dla JST. Produkt ten, dzięki większej elastyczności, umożliwia dialog samorządu z bankiem i strukturyzację finansowania pod jego realne potrzeby i możliwości. Nie jest to możliwe w przypadku kredytów pozyskiwanych w trybie przetargu. Zainteresowanie tym instrumentem to dla nas sygnał, że udało nam się trafnie odpowiedzieć na potrzeby JST – mówi Ewa Tyrka.
Prócz oferty finansowania dłużnego dla JST i spółek komunalnych, BGK jest operatorem programów rządowych i europejskich, z których korzysta sektor samorządowy. Mowa tu m.in. o preferencyjnym wsparciu budownictwa mieszkaniowego, modernizacji i rewitalizacji, finansowaniu inwestycji w poprawę efektywności energetycznej i OZE. Z początkiem kwietnia 2024 roku ruszył także nabór na pożyczkę wspierającą zieloną transformację miast ze środków Krajowego Planu Odbudowy.
